kunst en politiek
inmenging wethouder
maar hoe dan?
denksnack 1
denksnack 2
motie Kunst

Al enige tijd volg ik met belangstelling jullie discussie. Het moment om me daar een keer mee te bemoeien is denk ik nu wel aangebroken. Niet om partij in de mailwisseling te worden maar om een keer iets te laten horen vanuit een plek waar het veel over gaat. 'Dat Pluche'. Gek overigens dat het nog nooit als pluche gevoeld heeft en dat iedereen het toch zo blijft noemen. Want ik verzeker je; als politicus (lees wethouder) moet je wel haast masochist zijn om dat langer dan een paar maanden vol te houden. Er zijn namelijk meer mensen die je vertellen dat je het verkeerd doe dan mensen die je vertellen dat het toch zo ontzettend goed is voor de stad wat je doet. Ik hou mezelf zo af en toe maar voor dat de zwijgende meerderheid het wel ziet zitten en gelukkig krijg je zo nu en dan ook wel eens waardering. In mijn 'vak' begint alles met energie krijgen om iets op te pakken (bij jou niet anders denk ik?). Vervolgens is niets geregeld, want anders is er geen toegevoegde waarde om je ergens mee te bemoeien. Er zijn ook altijd 100 redenen waarom iets niet kan.Er wordt dus een enorme creativiteit gevraagd om te komen waar je naar toe wilt. Er is in de politiek nog 1 andere manier en dat is 'macht'. Die manier werkt echter niet lang en maar heel incidenteel. Dus creativiteit is de manier om succes te hebben in mijn vak (bij jou niet anders denk ik?). Die creativiteit gedijt het best in chaos; vandaar dat de politiek voor 'gewone' burgers en kunstenmakers soms zo slecht te volgen is. Het geluk dat wij als politici hebben dat de chaos mbv onze ambtenaren weer in goede banen wordt geleid. Succesvolle (commerciele?) kunstenmakers omringen zich om die reden ook met zakelijke adviseurs/ galeriehouders/ sponsors/ producenten etc. Mijn stelling is dan ook dat politiek een antwoord geeft op energie die komt uit het stadsleven. Slechte politici horen alleen het ongenoegen; goede hebben oren aan beide kanten van het hoofd zitten. Daarom ben ik het zo eens met jouw tweede alinea van de mail 'maarwaaromdan 3' Ik denk dat creativiteit de enige wijze is om als nederlandse maatschappij te overleven. wij kunnen qua kennis, productiviteit en kosten nooit op tegen grootmachten als bv china. Wij moeten het hebben van vrije geesten met vrije gedachten. Die moet je opvoeden. Kunstenaars zijn de opvoeders van onze nieuwe maatschappij. Ik hoop dat je die druk aan kunt!!

Jan

"Kunstenaars zijn de opvoeders van onze nieuwe maatschappij." Mijn Hemel, ik moet er niet aan denken!
Was het betoog van wethouder Jan de Wilde een aangenaam helder verhaal, de afsluiting is een doorschieter. Zo staan kunstenaars er weer behoorlijk geromantiseerd op: laat U in de chaos door ons de richting wijzen.

Aan de stereotype kunstenaars waaraan je kan zien dat het echte kunstenaars zijn, zou ik niet vragen me te helpen bij het oversteken. Ze hebben een dwangmatige naïviteit over zich die elk vertrouwen in een objectieve kijk op de wereld om zich heen laat vervliegen. Ik zou ze niet met de nieuwe maatschappij alleen laten.
Vrijwel alle overige kunstenaars zijn gewone mensen, en die bedoelt Jan de Wilde waarschijnlijk niet. Want die zijn helemaal niet succesvol, ondanks een galerie, en leveren ook geen bruisende en creatieve bijdrage aan onze maatschappij. Het gros van de kunstenaars, ook in Amersfoort, is een volger, een meeloper, soms ambachtelijk begaafd, soms bevlogen en met een beetje artistieke inhoud, maar over het algemeen even stuurloos en afwachtend als de rest van de samenleving.

Na een aantal keren heen en weer schrijven, bekruipt mij het gevoel dat de discussie tussen Ron en Harmen oeverloos is. Ik betrap me erop de brieven eigenlijk niet meer echt te lezen, omdat het een herhaling van zetten is.
De kunstenaar vindt z'n eigen vak belangrijk, en wil graag bruisen want dat doen kunstenaars graag, en filosoferen is ook leuk.
De politicus stelt wat kritische vragen want dat is z'n vak en dat doet ie graag, en hij kan soms ook een aardig stukje mee-filosoferen.
Maar per saldo zijn we na een aantal weken, of maanden, geen steek verder, misschien wel vooral omdat we een provinciestadje zijn, zonder lange en sterke traditie als kunst- of cultuurstad.
Misschien is dat wel het sterkste argument om kunstenaars niet te belasten met de opvoeding in de nieuwe maatschappij: ze zijn ongeduldig, haastig, laten niets groeien en beklijven maar geloven in de maakbaarheid, hier en nu! En vaak is dat dom.

Niels.

Beste Ron en Harmen,

Een van de dingen waar de politiek gedwongen goed in is, is naar elkaar luisteren. Met de opdracht om met veel verschillende partijen tot een overeenstemming moeten komen. Een lastige zaak, zeker als je niet optimaal op de hoogte bent of niet helemaal precies weet wat er speelt. Dan kom je tot een compromis waarvan je denkt dat dat wel het beste zou zijn. Een aantal weken geleden sprak ik met Ramon Smit-Alvarez en zei hem dat de taak van de gemeente is om de infrastructuur voor de kunst te leveren. Gebouwen ter beschikking te stellen, samenwerkingen te stimuleren maar vooral om ruimte te geven. De mensen uit het veld moeten de ideeen aanleveren.
Zelf werk ik bij Huis en Festival a/d Werf in Utrecht. In Utrecht is het Utrechtse Model ontstaan. Een samenwerkingsverband van theaterinitiatieven in de stad. Dit samenwerkingsverband treedt op als 1 bolwerk. Voor de gemeente makkelijk want er is 1 aanspreekpunt, voor het bolwerk makkelijk want dat kan een vuist maken. Natuurlijk zijn er binnen dit samenwerkingsverband discussies en onenigheden over de te lopen koers, maar voorop staat samen aan de stad te willen werken. En met succes. Utrecht krijgt in Nederland op cultuur-gebied het meeste voor elkaar dankzij dit model.
Dat lijkt me een goed idee voor Amersfoort. Laten we een verbond oprichten waarin een aantal culturele partijen zitten. Dat verbond stelt een manifest met een plan voor de komende 5 jaar op. Dat manifest wordt door elke culturele partij ondersteund en uitgedragen. En op de markt van de gemeente gepresenteerd. Dit manifest moet er snel komen! Wie doet mee?

Graag sluit ik me aan bij de bijdrage van Gemma Jelier. Dat zijn zaken waar we om vragen (zie mijn reactie op de eerste brief van Ron) en waar we de stad verder mee kunnen brengen. Overigens vind ik een politieke partij ook een "culturele partij", en GroenLinks wil best meepraten over zo'n manifest.... (Gemma, ik wou je bellen, maar kan je nummer niet vinden, mijne is 06-49106244
Overigens wil ik ook hier kwijt dat politieke partijen juist ook bij de samenstelling van hun verkiezingsprogramma gevoed moeten worden door de kunstenaars en theatermakers zelf. Niet alleen roepen dat het niet goed is, maar ook met plannen komen die later uitgewerkt kunnen worden. Kom nu met een 10-puntenplan, of met opsomming van aanbevelingen en benader de partijen ermee! Of het erin komt is vers twee, maar áls het er in komt kun je de partij daar later op aanspreken als men er niets mee doet!

Kunst moet verwonderen, verontrusten of vragen oproepen. Voor de nieuwe maatschappij die de Amersfoortse wethouder Jan de Wilde voor ogen staat (zie mijn column 21 oktober 2005 op deze site en op www.ruudschulten.nl) hebben we bij uitstek mensen nodig die niet alleen de bruut in een ander zien maar ook die in zichzelf. Die als het om de overheid gaat (h)erkennen dat het hoogste recht voor ons allen het hoogste onrecht voor het individu kan zijn. Die beseffen dat er naast een collectief geweten een individuele plicht iis om na te denken. Die oligarchie verafschuwen en tegelijkertijd beseffen dat het ‘gesundes volksempfinden’ naar de ondergang voert.
Dus toen ik las over het project Kunstkoppen voor Amersfoortse scholieren dacht ik: kijk dit is nou typisch een cultuurproject waar ik namens de Burger Partij Amersfoort politiek achter kan staan. Het project Kunstkoppen is een lesprogramma dat door de Scholen in de Kunst en de Stichting Museum Amersfoort aan de Amersfoortse scholen wordt aangeboden. Het is bedoeld voor leerlingen van de basisscholen vanaf vijf jaar en alle middelbare scholieren. De leerlingen worden rondgeleid in één van de drie deelnemende musea Felhite (portretten door de eeuwen heen) Armandomuseum (portretten van Arnulf Rainer) en Zonnehof (koppen van Emil Nolde). Het is denk ik een uiterst zinvolle methode om jongeren in staat te stellen zichzelf vragen te leren stellen en als voor dit soort projecten geld moet worden vrijgemaakt dan zeg ik dus ja. Waar ligt nu de grens tussen overheid en kunst? Politiek mag zich niet met inhoud bemoeien schreef ik al. Wordt die grens overschreden als politici zoals De Wilde zich ten doel stellen door kunst de leden van de samenleving ‘op te voeden’ zodat de nieuwe samenleving voortaan vrij van ‘slechte politici’ is. Het lijkt me een brug te ver.
Ik vind Jan de Wilde als politicus het verkeerde en slechte voorbeeld geven en ongetwijfeld vindt Jan de Wilde mij een slecht politicus. Ook die nieuwe samenleving zal niet van smetten en slechte politici vrij zijn. Zelf geloof ik niet in een nieuwe of ideale samenleving, maar ik geloof wel in het vermogen van mensen om te leren en zich te vernieuwen. Kunst kan daar een belangrijke bijdrage aan leveren en daarin zie ik de hoofdreden voor de overheid om kunstenaars aan te moedigen en kunstuitingen te bevorderen.